غذای مرغ عشق (بادجی) یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت و شادابی این پرندگان خانگی محبوب است. با تغذیه مناسب، میتوان به این پرندگان کمک کرد تا عمر طولانی‌تری داشته باشند و همچنین از بروز بیماریهای مختلف جلوگیری کرد. در این مقاله به بررسی اجزای مختلف رژیم غذایی مناسب برای مرغ عشق پرداخته و نکات مهمی که در تغذیه این پرنده باید مورد توجه قرار گیرد، بیان خواهیم کرد.
غذای مرغ عشق چیست ؟
غذاهای مرغ عشق شامل :
- غلات و دانه ها خوراک اصلی مرغ عشق را شامل می شوند.
- در این بین ارزن مهمترین غذای مرغ عشق است.
- در استفاده از دانه ها و غلات باید آنها را باهم مخلوط کنید تا جیره غذایی ترکیبی از همه ی نیازهای غذایی مرغ عشق باشد.
- سعی کنید دانه ها و غلات رسیده ، سالم تمیز و تازه و غیر کپک زده را استفاده کنید.
- علاوه بر دانه ها ، سبزیجات مختلف مثل تره ، اسفناج ، هویج ، کاهو ، جعفری را نیز در دسترس پرنده قرار دهید.
- هرگز از سبزیجات خشک ، پوسیده و آلوده استفاده نکنید.
- انواع میوه مثل توت فرنگی ، سیب ، موز ، پرتغال و انگور را بصورت ریز خرد شده یا رنده شده در اختیار پرنده قرار دهید.
- بهتر است مقداری ویتامین نیز به آب آشامیدنی پرنده اضافه کنید.
انتخاب غذای مناسب برای مرغ عشق
- دانه‌ها و غلات: دانه‌های ارزن، کتان و غلات دیگر بخش عمده‌ای از رژیم غذایی مرغ عشق را تشکیل می‌دهند. این دانه‌ها باید تازه و بدون آلودگی باشند. انتخاب دانه‌های مرغ عشق با کیفیت بالا بسیار مهم است.
- پلت‌ها: پلت‌ها غذایی کامل و متعادل برای مرغ عشق هستند که شامل تمام ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز می‌باشند. استفاده از پلت مرغ عشق می‌تواند تغذیه‌ای کامل و سالم را برای پرنده شما فراهم کند.
تغذیه اصلی مرغ عشق در اسارت و آزادی دانه است
۱٫ دانه غلات
کربوهیدرات زیاد وچربی کم دارند ، مانند ارزن (طبیعتش سرد و خشک می باشد و دانه ایی قلیایی و سرشار از پروتئین و منبعی غنی از ویتامین A و فسفر و املاح معدنی گوناگون است) و ذرت.
۲٫ دانه‌های روغنی
چربی زیاد وکربوهیدرات کم دارند ، مانند تخم کتان (طبیعتش گرم بوده و حاوی انواع ویتامین و ترکیبات کربوهیدرات و املاح معدنی می باشد) یا تخم آفتابگردان.
غذای مناسب مرغ عشق ارزن میباشد ولی این غذای کاملی نیست بویژه هنگام تولید مثل و برای بالانس کردن آن اضافه کردن یک دانه روغنی (مانند تخم کتان) لازم است . علاوه بر اینها سبزیجات (مانند هویج ، کلم) ، میوه‌های تازه (مانند سیب) و نیز مکمل توصیه می‌شوند. باید توجه داشت که هر نوع تغییر جیره به تدریج انجام شود.
نکته : حتما به ازای هر یک کیلو ارزن ۲۰۰ گرم تخم کتان با آن مخلوط کنید نه بیشتر و نه کمتر چون تخم کتان یه دانه روغنی ست و برای تامین بسیاری از مواد بدن آنها ، مخصوصا برای گرفتن نطفه موثر میباشد.
جدول ذیل شما را در بالانس و تنظیم یک برنامه غذایی مناسب برای ادوار مختلف حیات مرغ عشق یاری میدهد :
| نوع دانه | کالری% | چربی% | هیدرات کربن% | پروتئین% |
| تخم کتان | ۲۹۵ | ۵ | ۵۰ | ۱۵ |
| ارزن | ۳۱۶ | ۵ | ۶۰ | ۱۱ |
| شاهدانه | ۴۰۴ | ۳۰ | ۱۶ | ۱۶ |
| دان سیاه | ۴۰۵ | ۳۰ | ۱۵ | ۱۷ |
۱- برنج برای مرغ عشق
شما می توانید هفته ای ۲_۳ بار به اندازه یک قاشق غذاخوری برنج پخته شده برای مرغ عشق خود ( به صورت کته ) تهیه کنید.
۲- نان برای مرغ عشق
نان سبوس دار و کم نمک را با آب گرم خیس کنید تا نرم شود و بعد در قفس بگذارید.
۳- سبزیجات و میوه برای مرغ عشق
سبزیجاتی مثل شوید،جعفری،کاهو (برگ کاهو طبیعتی سرد دارد و تامین کننده کلسیم و آهن و اشتها آور و ضد یبوست می باشد) ،هویج (طبیعتی گرم دارد و سرشار از ویتامینA و املاح معدنی است) و میوه هایی چون سیب (طبیعتی معتدل داشته و سرشار از ویتامینهای گوناگون است) را همواره در برنامه غذای آنها بگنجانید.
۴- شاهدانه برای مرغ عشق
جوانه ها : کامل ترین و حیاتی ترین بخش جیره غذایی مرغ عشق است (که متاسفانه بسیار مورد غفلت قرار میگیرد). دانه ها در هنگام جوانه زدن ،مملو از ویتامینها و پروتئین ها ، املاح معدنی ، کربوهیدراتها و قندهای طبیعی می شوند و برای مصرف مرغ عشقها بخصوص جوجه ها بسیار مفید است ، حداقل هفته ای یک بار به آنها جوانه گندم بدهید. شاهدانه بری مرغ عشق نیز به همان میزان مهم است.
غذای مرغ عشق برای تخمگذاری
در مواقع خاص مانند دوران تخمگذاری، استفاده از تخم‌مرغ آب‌پز و سایر منابع پروتئین می‌تواند مفید باشد. تخم مرغ را به صورت آب پز شده در اختیار آنها بگذارید(هفته های ۱ یا ۲ مرتبه).
مکمل های غذایی برای مرغ عشق
دو مکمل مهم برای مرغ عشق سنگریزه (یا شن) و کف دریا می‌باشند.
پرندگان دانه خوار از جمله مرغ عشق اغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگریزه می‌کنند. سنگریزه در سنگدان پرنده کمک به شکستن دانه کرده و نقش مهمی در هضم آن دارد.
باید توجه داشت که سنگریزه آلوده نباشد. سنگریزه را هم میتوان با ارزن مخلوط کرد(البته با نسبت خیلی اندک) و هم میتوان جداگانه در یک ظرف دهان گشاد ریخته و در کف قفس گذاشت.
کف دریا پوسته نوعی نرم تن دریاییست که حاوی کلسیم بوده و باعث استحکام نوک و همچنین پوسته تخم ها در هنگام تولید مثل می شود . ضمنا پرنده هنگام استفاده از کف دریا نوک خود را به آن می کشد که مانع رشد بیش از حد آن می شود.
آب برای نوشیدن و حمام مرغ عشق
آب تازه و در ظرف تمیز باید همیشه در دسترس باشد . بهتر است آب هر روز عوض شود . پرنده برای آراستن پرهای خود نیز نیاز به آب دارد.
مواد مغذی ضروری برای مرغ عشق
مرغ عشقها برای حفظ سلامتی خود به طیف وسیعی از مواد مغذی نیاز دارند. این مواد مغذی شامل موارد زیر هستند:
- پروتئین: پروتئین برای ساخت و ترمیم بافتها، عضلات و پرها ضروری است. منابع خوب پروتئین برای مرغ عشق عبارتند از: تخم مرغ آب‌پز، حبوبات، لوبیا و سویا.
- چربی: چربی منبع مهمی از انرژی برای مرغ عشقها است و به جذب ویتامینها نیز کمک میکند. منابع خوب چربی برای مرغ عشق عبارتند از: دانه‌های روغنی مانند آفتابگردان، کنجد و تخم کتان.
- کربوهیدرات: کربوهیدراتها منبع اصلی انرژی برای مرغ عشقها هستند. منابع خوب کربوهیدرات برای مرغ عشق عبارتند از: دانه‌ها، غلات و میوه‌ها.
- ویتامینها: ویتامینها برای عملکردهای مختلف بدن مانند سیستم ایمنی، بینایی و تولید مثل ضروری هستند. مرغ عشقها به ویتامینهای A، D، E، K و گروه B نیاز دارند.
- مواد معدنی: مواد معدنی برای ساخت استخوانها و دندان‌ها، عملکرد عصبی و انقباض عضلات ضروری هستند. مرغ عشقها به کلسیم، فسفر، منیزیم، آهن و روی نیاز دارند.
با توجه به مراتب فوق و از آنجا که مرغ عشقها و سایر پرندگان محصور در قفس ، در طبیعت نیازهای خود را با مصرف دانه های کال و رسیده ، علوفه سبز و بسیاری مواد غذایی دیگر تامین می کنند به نظر می رسد استفاده از ویتامین ها برای آنها در زمان زندگی در اسارت ضرورت دارد. نیاز غذای مرغ عشق در تابستات و زمستان متفاوت است.
همچنین ارزش غذایی دانه ها به مرور زمان و بر اثر ماندن و انبار شدن کاهش پیدا میکند و باعث کاهش میزان ویتامینها موجود در آنها می شود لذا استفاده از مولتی ویتامین ها می تواند این کاهش را جبران نماید .
علائم کمبود تغذیه مرغ عشق
- پرهای کدر و شکننده: نشان‌دهنده کمبود ویتامینها و مواد معدنی.
- کاهش وزن و بی‌حالی: ممکن است نشان‌دهنده کمبود پروتئین و انرژی باشد.
- مشکلات گوارشی: مصرف غذای ناسالم یا آلوده می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شود.
اهمیت مولتی ویتامین در تغذیه مرغ عشق
وقتی پرنده شما سالم و سرحال هم می باشد باید علاوه بر میوه و سبزیجات ، هفته ای دو بار در ظرف آب آنها ، نصف قرص جوشان مولتی ویتامین (یا ۱۲ قطره) و یک چهارم قرص جوشان کلسیم بریزید (یا ۱۰ قطره). اکیدا توصیه می شود بعد از ۲۴ ساعت ظرف آب را بشویید (به دلیل رشد سریع پارازیتها در این محیط غنی شده هرگز نگذارید ظرف آب حاوی مولتی ویتامین بیش از ۲۴ ساعت بماند بلکه آن را به دقت بشویید).
نکته : موقع شستن ظرف آب ، بهتر می باشد از آب داغ و مقدار بسیار کم مایع ظرفشویی استفاده نموده ، ظرف را با شیشه شور یا با یک مسواک کهنه بشویید.
انواع ویتامین ها و خواص آنها
ویتامین B
برای برقراری تعادل عصبی و نظم سوخت و ساز بدن ضروریست.
آثار کمبود ویتامین : کمبود این ویتامین در بدن باعث اختلال در دستگاه گوارشی و اعصاب می شود .
منابع ویتامین : زرده تخم مرغ .
ویتامین B1
در تنظیم اعمال تنفسی و عصبی موثر است .
آثار کمبود ویتامین : کبود این ویتامین باعث آماس روده – گرفتگی عضلات – بی اشتهایی می شود .
منابع ویتامین : تخم مرغ.
ویتامین B2
مهمترین عامل در رشد بدن می باشد .
آثار کمبود ویتامین : باعث لاغری – توقف رشد -اختلالات تنفسی – بیماریهای پوستی -اختلالات گوارشی می شود .
منابع ویتامین : این ویتامین در اسفناج – شیر – سفیده تخم مرغ.
ویتامین B6
در سوخت و ساز مواد گلواسیدی و غذا موثر است .
آثار کمبود ویتامین : باعث کاهش شدید وزن و اختلالات حرکتی می شود .
منابع این ویتامین : این ویتامین در جوانه گندم – ذرت – سبزی ها – برنج – زرده تخم مرغ.
ویتامین B12
در رفع عوارض عصبی موثر است .
آثار کمبود ویتامین : باعث رشد نامناسب و ایجاد پرهای ناقص می شود.
منابع این ویتامین : زرده تخم مرغ.
ویتامین C
در تنظیم عمل بافتها و ایجاد مقاومت در بدن بسیار موثر است .
آثار کمبود ویتامین : باعث خون ریزی جلدی – ضعف شدید می شود.
منابع این ویتامین : جعفری –کاهو.
ویتامین D
در رشد و سفت شدن استخوانها موثر است .
آثار کمبود ویتامین : باعث نرم شدن و کج شدن استخوانها می شود .
منابع این ویتامین : روغن ماهی – زرده تخم مرغ – و نور آفتاب.
ویتامین E
این ویتامین باعث تقویت اعضای تناسلی می شود .
آثار کمبود ویتامین : باعث عقیم شدن پرنده می شود .
منابع این ویتامین : زرده تخم مرغ – جوانه گندم – کاهو –کلم.
ویتامین F
در رویش پرها و لطافت آنها موثر است .
آثار کمبود ویتامین : باعث ایجاد زخمهای جلدی و اختلالات در هضم غذا می شود .
منابع این ویتامین : روغن ماهی – جوانه گندم.
ویتامین K
مهمترین ویتامین برای انعقاد خون می باشد .
آثار کمبود ویتامین : باعث خون ریزی – ورم روده -طولانی شدن زمان انعقاد خون می شود .
در جدول ذیل مواد معدنی مهمی که در متابولیسم مرغ عشق نقش اساسی دارند ذکر شده است :
| میکرو المانها | ماکرو المانها |
|
|
غذای ممنوع برای مرغ عشق
- شکلات: شکلات برای مرغ عشق سمی است و می‌تواند باعث مرگ آنها شود.
- کافئین: کافئین موجود در قهوه، چای و نوشابه برای مرغ عشق مضر است.
- آووکادو: آووکادو برای مرغ عشق سمی است.
- پیاز و سیر: پیاز و سیر می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش مرغ عشق شوند.
- نمک: نمک زیاد برای مرغ عشق مضر است.
- چربی زیاد: غذاهای پرچرب می‌توانند باعث چاقی و مشکلات سلامتی در مرغ عشق شوند.
نکته : چنانچه قصد پرورش مرغ عشق دارید دانستن خصوصیات کلی پرورش مرغ عشق ضروری است.
سخن پایانی
تغذیه مناسب و متعادل نقش حیاتی در حفظ سلامت و شادابی مرغ عشق دارد. با ارائه رژیمی شامل دانه‌ها، میوه‌ها، سبزیجات و مکمل‌های ویتامینی، میتوان نیازهای غذایی این پرنده را برآورده کرد. همچنین، رعایت نکات بهداشتی و استفاده از آب تمیز و تازه، به حفظ سلامت کلی مرغ عشق کمک میکند. با دقت و توجه به تغذیه صحیح، می‌توانید از همراهی طولانی‌مدت و سالم این پرنده زیبا و دوست‌داشتنی لذت ببرید.
شما می توانید درصورت نیاز قبل از مراجعه حضوری جهت دریافت مشاوره دامپزشکی شیراز با دکتر مردانی تماس بگیرید. ۰۹۱۷۲۲۷۴۰۱۹
