تشنج سگ ها یکی از مشکلات جدی و نگران‌کننده‌ای است که ممکن است هر صاحب حیوان خانگی با آن مواجه شود. این حالت که به صورت ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهد، می‌تواند علائم مختلفی از جمله لرزش بدن، بیهوشی موقت و حرکات غیرارادی داشته باشد.
درک دلایل و نحوه مدیریت تشنج در سگ‌ها نه تنها به بهبود کیفیت زندگی این حیوانات کمک می‌کند، بلکه باعث آرامش خاطر صاحبان آن‌ها نیز می‌شود. در این مقاله، به بررسی علائم، دلایل و روش‌های مدیریت تشنج در سگ‌ها خواهیم پرداخت تا بتوانید بهترین مراقبت‌ها را برای سگ خود فراهم کنید.
علت تشنج در سگ ها :
تشنج در سگ ها می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و تشخیص دقیق علت آن نیاز به بررسی های دامپزشکی است. برخی از علل رایج تشنج در سگ ها عبارتند از:
۱٫ صرع ایدیوپاتیک (صرع اولیه):
- شایع ترین علت تشنج در سگ ها است.
- علت دقیق آن مشخص نیست و به نظر می رسد عوامل ژنتیکی در آن نقش داشته باشند.
- معمولاً بین ۶ ماهگی تا ۳ سالگی شروع می شود.
۲٫ صرع ثانویه (صرع اکتسابی):
- به دنبال یک بیماری زمینه ای مانند:
- ضربه به سر
- تومور مغزی
- عفونت مغز
- مسمومیت
- اختلالات متابولیکی
- بیماری های کبدی یا کلیوی
- اختلالات الکترولیتی
- مشکلات عروقی مغز
- در هر سنی ممکن است رخ دهد.
۳٫ اختلالات متابولیکی در سگ
- هیپوگلیسمی (قند خون پایین): کاهش قند خون به ویژه در توله سگ ها و سگ های دیابتی می تواند باعث تشنج شود. این وضعیت اغلب به دلیل عدم تغذیه کافی، افزایش فعالیت بدنی یا اختلال در تولید انسولین رخ می دهد.
- هیپوکلسمی (کلسیم خون پایین): کاهش کلسیم خون می تواند منجر به انقباضات عضلانی غیر ارادی و تشنج شود. این وضعیت اغلب در سگ های آبستن یا شیرده، سگ هایی که جراحی شده اند و یا سگ هایی که از بیماری های پاراتیروئید رنج می برند، رخ می دهد.
۴٫ سموم مضر در تشنج سگ
- سموم محیطی: سموم مختلفی مانند سموم دفع آفات، فلزات سنگین و سموم گیاهی می توانند باعث مسمومیت و در نتیجه تشنج شوند.
- نیش حشرات: نیش حشرات مانند زنبور و زنبور عسل می تواند باعث واکنش های آلرژیک شدید و در برخی موارد تشنج شود.
- غذای ممنوعه سگ: برخی غذاها مانند شکلات، انگور، کشمش و آووکادو برای سگ ها سمی هستند و می توانند باعث مشکلات گوارشی و عصبی از جمله تشنج شوند.
۵٫ سایر عوامل تشنج سگ ها
- گرمازدگی: افزایش دمای بدن به طور ناگهانی و شدید می تواند باعث آسیب به اندام های داخلی از جمله مغز شود و منجر به تشنج گردد.
- آلرژی: واکنش های آلرژیک شدید به مواد مختلف مانند گرده، گرد و غبار، مواد غذایی و داروها می توانند باعث تورم راه های هوایی، مشکلات تنفسی و در برخی موارد تشنج شوند.
علائم تشنج در سگ ها
نشانه‌های رایج تشنج در سگ‌ها عبارتند از:
- لرزش شدید و غیر قابل کنترل بدن: این لرزش‌ها می‌تواند در کل بدن یا فقط در یک قسمت خاص رخ دهد.
- سفت شدن عضلات: عضلات سگ سفت شده و بدن او حالت خشک به خود می‌گیرد.
- حرکات تکراری و غیر ارادی: سگ ممکن است حرکات پا زدن، جویدن یا مکیدن را به طور تکراری انجام دهد.
- از دست دادن هوشیاری: سگ در طول تشنج هوشیاری خود را از دست می‌دهد و به اطراف پاسخ نمی‌دهد.
- کف کردن دهان: ممکن است کف دهان سگ کف آلود شود.
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع: در طول تشنج یا بعد از آن، سگ ممکن است کنترل مثانه یا روده خود را از دست بدهد.
- گیجی و بی حالی بعد از تشنج: بعد از پایان تشنج، سگ ممکن است گیج و بی حال باشد و برای مدتی طول بکشد تا به حالت عادی برگردد.
انواع تشنج در سگ
- تشنج کامل (عمومی): تو این نوع تشنج، کل بدن سگ دچار لرزش و اسپاسم میشه و سگ هوشیاریشو از دست میده. انگار یه برق گرفتگی تو کل بدنش پخش میشه.
- تشنج جزئی: تو این نوع فقط یه قسمت از بدن سگ مثل یه پا یا یه طرف صورتش می لرزه. سگ تو این حالت هوشیار میمونه و ممکنه اطرافشو ببینه.
- تشنج خوشه‌ای: این یعنی سگ چند تا تشنج پشت سر هم می‌کنه، مثلا تو یک روز چند بار.
- تشنج طولانی مدت (وضعیت صرعی): وقتی تشنج سگ بیش از نیم ساعت طول بکشه، خیلی خطرناکه و بهش وضعیت صرعی میگن.
سگ بعد از تشنج چه علائمی دارد ؟
بعد از تشنج، سگ‌ها معمولاً علائم مختلفی را از خود نشان می‌دهند که ممکن است بسته به شدت تشنج و علت آن متفاوت باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
- گیجی و سردرگمی: سگ ممکن است برای مدتی گیج و سردرگم باشد و نتواند محیط اطراف خود را تشخیص دهد.
- خستگی و بی حالی: پس از صرف انرژی زیاد در طول تشنج، سگ معمولاً احساس خستگی و بی حالی می‌کند.
- کاهش اشتها: ممکن است سگ برای مدتی تمایلی به خوردن غذا نداشته باشد.
- تشنگی زیاد: به دلیل از دست دادن آب بدن در طول تشنج، سگ ممکن است احساس تشنگی زیادی کند.
- عضلانی بودن: ممکن است عضلات سگ دردناک و حساس باشد.
- تغییر در رفتار: برخی از سگ‌ها ممکن است پس از تشنج، رفتارهای غیرعادی از خود نشان دهند مانند پنهان شدن، پرخاشگری یا ترس.
- کاهش بینایی یا شنوایی موقت: در برخی موارد، سگ ممکن است به طور موقت دچار کاهش بینایی یا شنوایی شود.
مهم است بدانید که این علائم معمولاً موقتی هستند و با گذشت زمان برطرف می‌شوند. با این حال، اگر علائم سگ بیش از چند ساعت ادامه داشت یا شدت آن‌ها افزایش یافت، حتماً باید به دامپزشک مراجعه کنید.
درمان تشنج در سگ ها
صرع در سگ‌ها یکی از بیماری‌های شایع عصبی است که باعث تشنج می‌شود. تشخیص سن سگ شما، به روند درمان او کمک می‌کند تا زندگی باکیفیتی داشته باشد. صرع انواع مختلفی دارد و درمان آن بسته به علت و شدت بیماری متفاوت است.
داروهای ضد تشنج معمولاً برای کنترل تشنج تجویز می‌شوند، اما تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی نیز می‌تواند مفید باشد. همکاری نزدیک با دامپزشک برای مدیریت این بیماری بسیار مهم است.
اگر سگ شما به صرع مبتلا است، نگران نباشید. با درمان مناسب، می‌توانید به سگ خود کمک کنید تا زندگی طولانی و شادابی داشته باشد.
دارو ضد تشنج سگ
دامپزشکان انواع مختلفی از داروهای ضد تشنج را برای درمان تشنج سگ خانگی تجویز می‌کنند. انتخاب دارو به عوامل مختلفی از جمله نوع صرع، شدت تشنج، سن سگ و سایر شرایط پزشکی او بستگی دارد. برخی از رایج‌ترین داروهای ضد تشنج عبارتند از:
-
فنوباربیتال (Phenobarbital): یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین داروهای ضد تشنج است که برای کنترل انواع مختلف صرع استفاده می‌شود.
-
لوتریگام (Levetiracetam): داروی جدیدتری است که به خوبی تحمل می‌شود و عوارض جانبی کمتری نسبت به فنوباربیتال دارد.
-
کنازوریک (Zonisamide): این دارو معمولاً به عنوان دارو مکمل در کنار سایر داروهای ضد تشنج استفاده می‌شود.
-
برومازپام (Bromazepam): این دارو برای کنترل تشنج‌های حاد و کاهش اضطراب در سگ‌ها استفاده می‌شود.
۶ توصیه مهم هنگام تشنج سگ خانگی
تشنج در سگ ها می تواند بسیار ترسناک باشد، اما با دانستن اقدامات اولیه می توانید به حیوان خانگی خود کمک کنید. در اینجا چند نکته مهم آورده شده است:
- آرامش خود را حفظ کنید: هیجان شما می تواند به سگ منتقل شود و او را بیشتر مضطرب کند.
- محیط را امن کنید: اشیاء تیز یا خطرناک را از اطراف سگ دور کنید تا به خودش آسیبی نرساند.
- زمان تشنج را یادداشت کنید: این اطلاعات برای دامپزشک بسیار مفید خواهد بود.
- پس از پایان تشنج، سگ را به یک مکان آرام ببرید: اجازه دهید سگ استراحت کند.
- به دامپزشک مراجعه کنید: حتی اگر سگ بعد از تشنج به نظر برسد که بهبود یافته است، باز هم باید به دامپزشک مراجعه کنید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
-
- سعی نکنید دهان سگ را باز کنید یا چیزی در دهان او بگذارید: این کار ممکن است به دندان‌ها یا فک سگ آسیب برساند.
- سگ را تکان ندهید یا او را بلند نکنید: این کار می‌تواند تشنج را طولانی‌تر کند و یا به سگ آسیب برساند.
- دارو به سگ ندهید: مگر اینکه دامپزشک تجویز کرده باشد.
نژادهای سگی که مستعد تشنج هستند
برخی نژادهای سگ به دلایل ژنتیکی یا ساختاری بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به تشنج هستند. البته این به معنای آن نیست که همه سگ‌های این نژادها به تشنج مبتلا می‌شوند، اما احتمال بروز آن در آن‌ها بیشتر است.
برخی از نژادهای سگ که بیشتر مستعد تشنج هستند عبارتند از:
- ژرمن شپرد: این نژاد به دلیل ساختار عصبی خاص خود و همچنین شیوع بالای دیسپلازی مفصل ران که می‌تواند به تشنج ثانویه منجر شود، مستعد تشنج است.
- گولدن رتریور: این نژاد دوست‌داشتنی نیز به دلیل عوامل ژنتیکی و برخی بیماری‌های مرتبط با آن، مانند دیسپلازی مفصل آرنج، مستعد تشنج است.
- بیگل: بیگل‌ها نیز به دلیل برخی عوامل ژنتیکی و همچنین مستعد بودن به بیماری‌های کبدی که می‌تواند به تشنج منجر شود، در معرض خطر هستند.
- پودل: برخی از انواع پودل‌ها، به ویژه استاندارد پودل، مستعد ابتلا به صرع ایدیوپاتیک هستند.
- داشوند: داشوندها به دلیل ساختار بدنی خاص خود و مستعد بودن به بیماری‌های دیسک کمر، بیشتر در معرض خطر تشنج هستند.
- کوکر اسپانیل: این نژاد نیز به دلیل برخی عوامل ژنتیکی و بیماری‌های مرتبط با آن، مانند بیماری‌های کبدی، مستعد تشنج است.
- لابرادور رتریور: لابرادورها نیز مانند گولدن رتریورها، به دلیل برخی عوامل ژنتیکی و بیماری‌های مرتبط با آن، مستعد تشنج هستند.
- باکسر: باکسرها نیز به دلیل برخی عوامل ژنتیکی و بیماری‌های قلبی که می‌تواند به تشنج منجر شود، در معرض خطر هستند.
موارد ذکر شده دلیل بر این نیست که نژادهای ترکیبی یا دیگر نژادها دچار تشنج نشوند.
در چه مواردی سگ را نزد دامپزشک ببریم ؟
-
تشنج در سگ ها می تواند نگران کننده باشد و تشخیص به موقع و درمان مناسب آن بسیار مهم است. در موارد زیر، بهتر است سریعا سگ خود را نزد دامپزشک ببرید:
- تشنج اول: حتی اگر سگ شما قبلاً تشنج نداشته، اولین تشنج باید توسط دامپزشک بررسی شود تا علت آن مشخص گردد.
- تشنج‌های مکرر: اگر سگ شما به طور مکرر دچار تشنج می‌شود، حتی اگر بین تشنج‌ها حال عمومی خوبی داشته باشد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- تشنج‌های طولانی مدت: اگر مدت زمان تشنج بیش از چند دقیقه طول بکشد، باید سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
- تشنج‌های شدید: اگر تشنج همراه با علائم دیگری مانند از دست دادن هوشیاری، مشکل در تنفس یا کف کردن از دهان باشد، باید فورا به دامپزشک مراجعه کنید.
- تغییرات در رفتار سگ: اگر بعد از تشنج، رفتار سگ شما تغییر کرده است (مثلا بی حال، گیج یا پرخاشگر شده است)، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- تشنج همراه با سایر علائم: اگر تشنج همراه با سایر علائم مانند تب، لرز، استفراغ یا اسهال باشد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
مدیریت تشنج در سگ‌ها نیازمند توجه دقیق و آگاهی کامل صاحبان این حیوانات است. با شناخت علائم و دلایل تشنج و مشورت با دامپزشک متخصص، می‌توان از وقوع مکرر این حالت جلوگیری کرد و کیفیت زندگی سگ خود را بهبود بخشید.
توجه به نکات تغذیه‌ای، مراقبت‌های پزشکی منظم و ایجاد محیطی آرام و ایمن برای سگ، از جمله راه‌های مؤثر در مدیریت تشنج هستند. به یاد داشته باشید که تشنج یک وضعیت قابل مدیریت است و با مراقبت صحیح و اقدامات به موقع، می‌توانید زندگی سالم و خوشایندی را برای دوست پشمالوی خود فراهم کنید.
شما می توانید قبل از مراجعه حضوری به کلینیک دامپزشکی شیراز و یا مراکز تجاری دامپزشکی جهت دریافت مشاوره رایگان با دکتر مردانی تماس بگیرید.
سلام ممنون از توضیحات خوبتون🙏 من یه پسر نژاد یورکشایر دارم که تقریبا ۹سالشه تویه سن ۴_۵ سالگی به ندرت و با فاصله های زیاد گهگاهی تشنج میکردو و منم اصلن نمیدونستم اون موقع اصلن چی هست این عکس العمل ،بغیر ازینا بچم مشکله استرسو یه نوع خارشه ناشی از استرسم داره که به تجویزه دکتر حدودا ۳_۴سال کرتون و الان با اومدنه داروی اپوکوئل حدودا ۶_۷ماهه ازون استفاده و کرتون رو قطع کردم. پسرم خیلی کم غذاو جسه کوچیکی داره وزنش ۲/۸۰۰,کیلو و خیلی وقتا با نازو بازی به زور میل به غذا داره، یه مدته تقریبا ،یک ساله برا درمان تو استان گیلان هر جایی مه ممکن بود بردمش که دلیلی برا مشکلاش و درمانی راهنمایی ولی فقط موقتی و ازمایش پشته ازمایش😞 چند ماهی بخاطره رفلکسو صدای بلندو شدیده شکمش تمومه استان گیلانو دامپزشکیو بیمارستانی که بود بردمش و هر ازمایشی که بود ازش گرفتن تا بلاخره اکوقلب انجام دادم براشو تشخیص دادن مشکله کبدو قلبم داره ولی به سنش غیره طبیعی نیست، و اینکه تشنجاش تو این مقطع داره هرشبو بدو بدتر میشه و مدتش بیشتر با علایمی که برا دکترش گفتم گفت احتمالا صرعه ولی نه قرصی نه رونده درمانی و من تقریبا هر شب با شوک دارم از خواب میپرم و پوبومو اروم میکنم و واقعا این روند بجور روانو سیستمه عصبیمو داره تحته تاثیر قرار میده میشه راهنماییم کنین ممنون میشم🙏😞🥺