پرورش عقرب در ایران به عنوان یک کسب و کار نوپا و پرسود توجه بسیاری از علاقهمندان را جلب کرده است. پرورش عقرب به دلیل ارزش بالای سم و کاربردهای متنوع آن در صنایع داروسازی و تحقیقات علمی، به یک کسبوکار پر درآمد تبدیل شده است.
در این مقاله، به بررسی جامع نحوه پرورش عقرب، از انتخاب گونه مناسب تا روشهای تغذیه و مراقبت، میپردازیم.
انتخاب گونه مناسب عقرب پرورشی
انتخاب گونه عقرب مناسب از اولین و مهمترین مراحل در پرورش عقرب است. گونه عقرب پرورشی باید طوری انتخاب شود که مناسب نگهداری در خانه باشد. گونههایی که معرفی می کنیم برای مبتدیان مناسبتر هستند. این گونهها نیاز به محیط زیست خاصی ندارند و نگهداری از آنها نسبتا سادهتر است. برخی از گونههای محبوب و مناسب برای پرورش عقرب عبارتند از:
- عقرب هوتنتوتا ساگرا: این گونه به دلیل تولید زهر با کیفیت بالا، بسیار مورد توجه است.
- عقرب امپراتور: یک گونه بزرگ و مقاوم که به راحتی در اسارت پرورش مییابد.
- عقرب زرد ایرانی: گونهای بومی که به شرایط آب و هوایی ایران سازگار است.
محیط زیست مناسب نگهداری عقرب
محیط زیست مناسب نگهداری عقرب شامل موارد زیر است :
- تراریوم مناسب: تراریومی با اندازه کافی بزرگ برای حرکت و رشد عقربها.
- بستر مناسب: استفاده از ماسه، خاک یا بسترهای تخصصی برای عقربها.
- رطوبت و دما: حفظ دمای مناسب (بین ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و رطوبت نسبی (بین ۶۰ تا ۸۰ درصد).
- پناهگاهها: ایجاد مکانهای پنهانی با استفاده از سنگها، چوبها و پناهگاههای مصنوعی.
تغذیه عقرب پرورشی
عقربها حیوانات شکارچی هستند و به طور طبیعی از حشرات کوچک تغذیه میکنند. در زیر به برخی از موارد تغذیه عقرب پرورشی اشاره میکنیم:
- جیرجیرک: جیرجیرکها یکی از غذاهای محبوب عقربها هستند. آنها منبع خوبی از پروتئین بوده و به راحتی در فروشگاههای حیوانات خانگی قابل دسترس هستند.
- ملخ: ملخها نیز مانند جیرجیرکها، منبع غنی پروتئین هستند و برای تغذیه عقربها بسیار مناسبند.
- کرمهای خاکی: کرمهای خاکی میتوانند تغذیه متنوع و مغذی برای عقربها فراهم کنند.
- حشرات کوچک دیگر: سایر حشرات کوچک مانند سوسکهای کوچک و لارو حشرات نیز میتوانند به عنوان غذا برای عقربها استفاده شوند.
تعداد و دفعات تغذیه عقرب
تعداد و دفعات تغذیه عقربها بسته به سن و گونه آنها متفاوت است. به طور کلی:
- عقربهای جوان: باید روزانه تغذیه شوند. حشرات کوچک و مناسب برای اندازه آنها انتخاب کنید.
- عقربهای بالغ: تغذیه هر چند روز یکبار کافی است. معمولاً دو تا سه بار در هفته غذا دادن به عقربهای بالغ مناسب است.
مقدار مناسب غذای عقرب
تغذیه بیش از حد میتواند منجر به چاقی و مشکلات سلامتی در عقربها شود. برای جلوگیری از این مشکلات، میزان غذای مناسبی را برای هر وعده تغذیه انتخاب کنید. به طور کلی، اندازه غذایی که به عقرب میدهید نباید بزرگتر از نصف طول بدن عقرب باشد.
اهمیت آب در تغذیه عقرب
عقربها نیاز به آب دارند، هرچند که میزان آب مصرفی آنها کم است. قرار دادن یک ظرف کوچک آب در تراریوم عقرب میتواند نیازهای آبی آنها را برطرف کند. همچنین، میتوانید به صورت مرتب بستر تراریوم را کمی مرطوب کنید تا رطوبت کافی برای عقربها فراهم شود.
تکثیر عقرب در ایران چگونه است ؟
مراحل تکثیر عقرب در ایران شامل موارد ریر است:
۱٫ فرآیند جفتگیری
جفتگیری عقربها به فرآیندی دقیق و حساس نیاز دارد. در این مرحله، باید عقربهای نر و ماده را به دقت معرفی کنید تا از بروز حملههای ناخواسته جلوگیری شود. بهترین زمان برای جفتگیری، زمانی است که هر دو عقرب در وضعیت سلامتی خوبی باشند و تراریوم شرایط مناسب را داشته باشد.
۲٫ مراقبت از تخمها
پس از جفتگیری موفق، عقرب ماده تخمهای خود را در محیط تراریوم میگذارد. این تخمها نیاز به مراقبت ویژه دارند. دمای مناسب (حدود ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و رطوبت کافی (حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد) برای رشد و توسعه تخمها ضروری است. همچنین، باید محیطی آرام و بدون استرس برای عقرب ماده فراهم کنید تا بتواند به خوبی از تخمها مراقبت کند.
۳٫ رشد نوزادان عقرب
نوزادان عقرب پس از خروج از تخم نیاز به مراقبت ویژه دارند. تغذیه مناسب، شامل حشرات کوچک مانند جیرجیرکها و کرمهای خاکی، برای رشد سالم نوزادان ضروری است. همچنین باید محیط تراریوم برای نوزادان به دقت تنظیم شود تا دما و رطوبت بهینه فراهم باشد.
اهمیت سم عقرب
سم عقرب دارای پپتیدها و پروتئینهای ویژهای است که میتوانند در درمان بیماریهایی مانند سرطان، بیماریهای خودایمنی و عفونتهای باکتریایی مفید باشند. تحقیقات نشان دادهاند که برخی از ترکیبات موجود در سم عقرب میتوانند سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهند و به عنوان مسکنهای قوی عمل کنند.
مراحل سم گیری از عقرب
سمگیری از عقربها فرآیندی حساس و دقیق است که نیاز به تجهیزات و دانش خاصی دارد. مراحل اصلی سم گیری از عقرب به شرح زیر است:
- جمعآوری عقربها: ابتدا باید عقربها را جمعآوری کرد. استفاده از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و ابزارهای مناسب برای جلوگیری از نیشزدن عقربها ضروری است.
- آمادهسازی تجهیزات: برای سمگیری از عقربها نیاز به تجهیزات خاصی مانند الکتروشوک و لولههای جمعآوری سم دارید. تجهیزات باید به دقت استریل و آمادهسازی شوند.
- تحریک عقرب: در این مرحله، عقربها با استفاده از الکتروشوک تحریک میشوند تا سم از غدد زهرشان خارج شود. این کار باید با دقت انجام شود تا به عقربها آسیبی نرسد.
- جمعآوری سم: سم خارجشده از غدد عقربها به لولههای مخصوص جمعآوری منتقل میشود. این سم معمولاً به صورت مایع است و باید به سرعت به آزمایشگاه منتقل شود.
- خالصسازی سم: در آزمایشگاه، سم جمعآوریشده خالصسازی میشود تا ترکیبات مفید آن استخراج شوند. این مرحله نیاز به دانش و تجهیزات پیشرفته دارد.
هزینه پرورش عقرب
قبل از شروع پرورش عقرب، باید به هزینههای اولیه توجه کرد. این هزینهها شامل موارد زیر میشود:
- خرید عقرب: هزینه خرید عقربهای اولیه بسته به گونه و تعداد مورد نظر متفاوت است.
- تجهیزات و تاسیسات: برای پرورش عقربها نیاز به تراریومهای مناسب، سیستمهای تهویه، هیترها و دستگاههای رطوبتساز است.
- غذا و تغذیه: تامین غذای مناسب برای عقربها شامل حشرات زنده مانند جیرجیرک و ملخ هزینهبر است.
درآمد پرورش عقرب
درآمد حاصل از پرورش عقرب میتواند بسیار سودآور باشد. منابع درآمد اصلی شامل موارد زیر است:
- فروش سم عقرب: سم عقرب یکی از گرانقیمتترین مواد در بازارهای جهانی است. هر گرم سم عقرب میتواند به قیمتهای بسیار بالایی فروخته شود.
- فروش عقربهای بالغ: عقربهای بالغ و زنده نیز برای مقاصد مختلفی مانند تحقیقات علمی و نگهداری به عنوان حیوان خانگی به فروش میرسند.
- فروش تخم و نوزاد عقرب: تخمها و نوزادان عقرب نیز میتوانند به عنوان منبع درآمدی مهم محسوب شوند.
سود پرورش عقرب
سود پرورش عقرب یکی از مهمترین نکات قابل توجه در نحوه نگهداری عقرب است:
- از هر ۱۸۰,۰۰۰ عدد عقرب حدودا ۳۰ گرم سم عقرب تولید می شود.
- قیمت هر زهر عقرب در بازارهای جهانی از حدود ۴۵ تا ۸۰ میلیون تومان متغیر است.
- یعنی می توان با ۱۸۰,۰۰۰ عقرب ، ۲ میلیاد و ۴۰۰ میلیون تومان کسب درآمد کرد.
عوامل موثر بر سودآوری پرورش عقرب
سودآوری پرورش عقرب به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- گونه عقرب: برخی از گونههای عقرب به دلیل ارزش بالای سم و قابلیت پرورش آسانتر، سودآوری بیشتری دارند.
- مدیریت و نگهداری: مدیریت صحیح و نگهداری مناسب از عقربها میتواند منجر به افزایش بازدهی و کاهش هزینههای اضافی شود.
- بازاریابی و فروش: بازاریابی مناسب و ایجاد شبکههای فروش میتواند به افزایش درآمد کمک کند. همچنین، همکاری با مراکز تحقیقاتی و داروسازی میتواند به فروش بهتر سم و عقربهای پرورشی کمک کند.
بازار پرورش عقرب در ایران
پرورش عقرب به عنوان یک صنعت نوپا در ایران، با وجود پتانسیلها و چالشهای خود، در حال گسترش و رشد است.
ایران به عنوان تنها کشور تولیدکننده آنتی سرم عقرب زدگی در خاورمیانه شناخته میشود. شرکت داروسازی رازی، با داشتن تنها دو شعبه تولیدی در استان خوزستان و حصارک کرج، سالانه به طور میانگین ۷۰,۰۰۰ واکسن آنتی سرم را تولید میکند. علاوه بر این، یک سایت تحقیقاتی در کشور عربستان نیز در این زمینه فعالیت دارد.
آنتی سرم عقرب زدگی تولید شده در ایران از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. در حالی که قیمت آنتی سرم در برخی کشورها تا حدود ۱۲۰ دلار تعیین شده است، قیمت آنتی سرم تولید ایران تا دو برابر این مبلغ هم می رسد، که نشاندهنده کیفیت و استانداردهای بالای این محصول است.
مجوز پرورش عقرب در ایران ۱۴۰۳
پرورش عقرب به عنوان یک فعالیت صنعتی در ایران، نیازمند رعایت مجموعهای از قوانین و مقررات است تا بهطور قانونی انجام شود و از لحاظ بهداشتی و زیستمحیطی ایمن باشد. در این مقاله به بررسی مجوزهای لازم برای پرورش عقرب در ایران پرداخته خواهد شد.
- مجوز وزارت بهداشت
- مجوز جهاد کشاورزی
- مجور دامپزشکی
- مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت (در صورت صادرات)
۱٫ مجوز تأسیس و فعالیت
برای شروع یک واحد پرورش عقرب در ایران، لازم است ابتدا مجوز تأسیس و فعالیت از مراجع ذیصلاح دریافت شود. این مجوز شامل تأییدیه از سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی میباشد.
۲٫ مجوز بهداشتی
هر واحد پرورش عقرب باید دارای مجوز بهداشتی از وزارت بهداشت کشور باشد. این مجوزها برای تأمین بهداشت عمومی و جلوگیری از منتشر شدن بیماریهای مرتبط با عقربها صادر میشود.
۳٫ مجوز دامپزشکی
این مجوز برای تأیید سلامت حیوانات و پیشگیری از انتقال بیماریهای حیوانی به انسانها صادر میشود.
۴٫ مجوز واردات و صادرات
اگر نیاز به واردات یا صادرات عقربها یا محصولات مرتبط با آنها دارید، باید مجوزهای واردات و صادرات مرتبط از سازمان تجارت خارجی و وزارت صنایع و معادن دریافت کنید. این مجوزها بر اساس قوانین بازرگانی و سیاستهای خارجی کشورها صادر میشود.
سخن پایانی
نحوه پرورش عقرب میتواند به عنوان یک فعالیت اقتصادی پرسود و جذاب مورد توجه قرار گیرد. با سرمایهگذاری اولیه مناسب، مدیریت صحیح و بازاریابی هوشمندانه، میتوان درآمد قابل توجهی از این صنعت کسب کرد. اگر به دنبال فرصت سرمایهگذاری نوآورانه و پر سود هستید، پرورش عقربها میتواند گزینهای مناسب و هیجانانگیز باشد.