توله های بی مادر :
توله ها معمولا زمانی که مادر قادر به نگهداری از آنها نباشد، یتیم می شوند. این امر شاید بدان خاطر است که مادر نمی تواند شیر تولید کند ( شرایطی که به آن آگالاکتیا گفته می شود) و یا بعد از زایمان دچار مشکلات رفتاری می شود که مانع از نگهداری توله ها می شود.
در موارد بسیار نادر، مادر ممکن است بر اثر دشوار بودن زایمان بمیرد. برخی از مادرها نیز در هفته چندم بعد از زایمان از نگهداری توله ها سر باز می زنند. بنابراین وظیفه شماست تا نگهداری از توله ها را برعهده بگیرید. نگهداری شامل : تغذیه توله، بهداشت، دما و رطوبت و پیشگیری از بیماری ها می باشد.
غذای اصلی توله سگ :
غذای اصلی توله ها در بدو تولد فقط شیر است. شیر گاو به دلیل داشتن لاکتوز برای توله ها اصلا مناسب نیست و سگ با خوردن آن دچار اسهال و نفخ می گردد. چربی شیر گاو بسیار کمتر از شیر سگ است و پروتئین شیر گاو نصف شیر سگ می باشد. همچنین کلسیم و فسفر در شیر سگ دو برابر شیر گاو است.
بهترین گزینه استفاده از شیر خشک مخصوص سگ ها و یا شیر خشک انسانی کم لاکتوز می باشد. توله ها در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول باید هر ۲ ساعت یک بار و بعد از آن تا هفته اول هر ۳ ساعت یک بار در روز و ۴ ساعت یک بار در طول شب شیر بخورند. در هفته دوم میزان تغذیه شیر هر ۴ ساعت یک بار در طول روز و هر ۶ ساعت یک بار در طول شب می باشد. از هفته سوم ۳ بار در روز باید غذای کمکی بخورند و تغذیه با شیر همچنان باید ادامه یابد.
شیشه شیر مخصوص توله سگ ها امروزه به فروش می رسند که بهترین گزینه می باشند. در صورت نبود شیشه شیر مخصوص، از شیشه نوزاد انسان استفاده کنید. فقط مراقب باشید که سوراخ نوک پستانک زیاد گشاد نباشد چراکه شیر بیش از حد خارج شده و ممکن است وارد ریه توله سگ شود.
شیر اضطراری برای توله ها :
- ۱ فنجان شیر بدون لاکتوز ( گاو یا بز)
- ۳ عدد تخم مرغ (بدون سفیده )
- به اندازه نوک قاشق نمک تصفیه شده
- یک قاشق چای خوری روغن ذرت
- ۱/۴ قاشق چای خوری مولتی ویتامین
غذای کمکی توله سگ
بعد از سن ۳ هفتگی می توان از غذاهای کمکی مانند سرلاک استفاده کرد. همچنین می توان از بیسکوییت های خشک خیسانده شده در شیر نیز استفاده کرد. این وعده های کمکی بوده و هرگز نباید جای غذای اصلی را بگیرند. هر گونه علائمی مانند اسهال، استفراغ و درد شکم نشانه ناسازگاری با غذاست و بهتر است با دامپزشک در این باره مشورت کنید. از ۴ هفتگی باید به تدریج میزان شیر خشک کم شده و به غذاهای کمکی افزوده شود. از ۶ هفتگی به بعد سگ می تواند به تدریج خوردن غذای خشک را شروع کند.
بهداشت توله ها :
توله سگ ها در بدو تولد قادر به ادرار کردن نیستند و برای دفع نیاز به کمک دارند. بنابراین برای ادرار و مدفوع کردن نیاز به تحریک دارند. این وظیفه توسط مادر انجام می شود. او با لیس زدن توله ها و قسمت مقعد آنها به دفع حیوان کمک می کند. توله های بدون مادر باید توسط برای دفع تحریک شوند. خوشبختانه این کار آسان است با گلوله ای پنبه ای می توان این کار را انجام داد.
توله باید بعد از هر بار شیر خوردن برای دفع کردن تحریک شود. با آب ولرم پنبه ای را خیس کنید و به آرامی به مقعد و آلت تناسلی سگ بکشید. در طی یک یا دو دقیقه سگ ادرار و مدفوع خواهد کرد. زمان دفع را یادداشت کنید. این روند تا ۲۱ بعد از تولد توله ادامه خواهد داشت.
ادرار و مدفوع توله :
بعد از دفع، سگ را تا شیر خوردن بعدی تمیز کنید.ادرار و مدفوع را از لحاظ سلامتی بررسی کنید . ادرار باید زرد کم رنگ و یا تمیز باشد. اگر رنگ ادرار زرد تیره و یا نارنجی باشد، تغذیه توله کافی نیست. مدفوع باید قهوه ای کم رنگ باشد و تقریبا فرم داشته باشد. مدفوع سبز نشانه عفونت است و سفت بودن بیش از اندازه، نشانه این است که ترکیب خوراک سگ مناسب نیست. شیر خوردن زیاد باعث باد کردن شکم و نفخ می شود و گاه وارد ریه ها می شود.
دما و رطوبت مناسب توله :
برای سلامتی توله ها، دما و رطوبت باید مناسب باشد. توله ها قادر به کنترل دمای بدن خود نیستند. در صورت نیاز می توانید از لامپ های حرارتی استفاده کنید. هفته اول دما باید ۲۹ درجه سانتی گراد و رطوبت محیط ۵۵ تا ۶۵ درصد باشد. به تدریج می توان در هفته های بعد دما را پایین آورد و به ۲۳ تا ۲۷ درجه سانتی گراد رساند. توله ها باید در جای نرمی که زیرش پتو یا حوله نرم باشد قرار داشته باشد.
توله ها در معرض خطر چه بیماری هایی هستند ؟
بسیاری از توله های بدون مادر در معرض خطر ابتلا به بیماری های عفونی مانند دیستمپر یا پارواویروس قرار دارند. این خطر برای توله هایی که هیچ گاه از شیر مادر( به خصوص کلستروم) تغذیه نکرده اند بیشتر است چراکه سیستم ایمنی بدن آنها فوق العاده ضعیف می باشد. با دامپزشک درباره این موضوع مشورت کنید و اگر لازم باشد او اندکی، زمان واکسیناسیون توله ها را زودتر انجام خواهد داد. انگل زدایی مرتب توله ها نیز حائز اهمیت است.
شما می توانید قبل از مراجعه حضوری به مراکز درمانی دامپزشکی و یا مراکز تجاری دامپزشکی جهت دریافت مشاوره رایگان با دکتر مردانی تماس بگیرید.