انگل ها یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی خرگوش ها هستند که می توانند باعث بیماری های جدی شوند. یکی از مهمترین جنبه های مراقبت از خرگوش، انگل تراپی خرگوش منظم است. در این مقاله، به بررسی انواع انگل های خرگوش، علائم آلودگی، روش های تشخیص و درمان و همچنین پیشگیری از ابتلا به انگل خواهیم پرداخت.
آیا خرگوش واکسن دارد ؟
حیوانات خانگی نیز همانند انسان ها برای پیشگیری از برخی بیماری های واگیردار نیاز به واکسیناسیون دارند.در واقع واکسن ویروس ضعیف شده یا کشته شده ای است که به بدن تزریق می شود تا پادت علیه آن ویروس در بدن ساخته و ایمنی حاصل شود.
خرگوش نیاز به دو واکسن برای میکزوماتوز و بیماری هموراژیک دارد که در ایران موجود نیست. واکسن هاری نیز به حیوان شوک می دهد و اغلب سبب مرگ خرگوش می شود و توصیه نمی گردد. خرگوش ها در معرض آلوده شدن به انگل های داخلی و خارجی هستند که تنها از طریق انگل تراپی به موقع می توان حیوان را درمان کرد. برنامه انگل تراپی خرگوش ها نیز باید هر ۶ ماه یکبار تکرار شود.
واکسن خرگوش
- واکسن میکسوماتوز: این بیماری ویروسی بسیار مسری است و میتواند باعث مرگ خرگوش شود.
- واکسن ویروس هموراژیک ویروسی (VHD): این بیماری نیز بسیار مسری و کشنده است.
چه زمانی باید خرگوش را واکسینه کرد؟
- اولین واکسیناسیون: معمولاً در سن ۱۲ هفتگی انجام میشود.
- دوز یادآور: هر سال یکبار باید دوز یادآور واکسن تزریق شود.
اما توجه داشته باشید که بطور کلی خرگوش نیاز به واکسن ندارد و انگل تراپی بهترین گزینه است.
علائم آلودگی به انگل در خرگوش ها
آلودگی به انگل میتواند علائم مختلفی در جوندگان ایجاد کند، از جمله علائم آلودگی به انگل در خرگوش ها عبارتند از :
- کاهش وزن
- اسهال
- استفراغ
- خارش
- ریزش مو
- بی حالی
- کاهش اشتها
- پرخاش و گاز گرفتن خرگوش
انگل تراپی در خرگوش
در ایران، معمولاً دو نوع انگل تراپی خرگوش برای خرگوشها استفاده میشود:
- ضد انگلهای خوراکی: این داروها برای از بین بردن انگلهای داخلی مانند کرمهای گرد و کرمهای نواری به کار میروند.
- ضد انگلهای تزریقی: این داروها در ناحیه زیر پوست تزریق می شوند و بیشتر برای از بین بردن انگلهای خارجی مانند کنهها و شپشها استفاده میشوند، اما برخی از آنها نیز برای برخی از انگلهای داخلی موثر هستند.
بهترین برنامه ضد انگل برای خرگوش ها تکرار ضدانگل بین ۴ تا ۶ ماه می باشد.
قیمت انگل تراپی خرگوش
انگل تراپی یکی از مهمترین بخشهای مراقبت از خرگوش است. اما سوالی که پیش میآید این است که قیمت انگل تراپی خرگوش چقدر است؟
هزینه انگل تراپی خرگوش طبق تعرفه دامپزشکی ۱۴۰۳، از حدود ۲۵۰ هزار تومان به بالا محاسبه میشود. این قیمت با توجه به شراییط مختلف خرگوش و نوع انگل ممکن است متفاوت باشد.
انواع انگل خرگوش ها
انواع انگل خرگوش ها به دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم میشوند:
- انگلهای داخلی: این انگلها در داخل بدن جوندگان زندگی میکنند و میتوانند به روده، کبد و سایر اندامها آسیب برسانند.
- انگلهای خارجی: با وجود مراقبتهای دقیق، انگلهای خارجی یکی از مشکلات شایع در نگهداری خرگوشها هستند. تخمین زده میشود که بیش از ۸۰% خرگوشهای خانگی در طول زندگی خود حداقل یک بار به یکی از این انگلها مبتلا میشوند. این انگلها میتوانند باعث خارش، ریزش موی خرگوش، التهاب پوست و حتی بیماریهای جدیتر شوند.
انگل های خارجی خرگوش
خرگوش ها ممکن است به انواع مختلفی از انگلهای خارجی مبتلا شوند. این انگلها روی سطح بدن خرگوش زندگی کرده و از خون یا پوست آن تغذیه میکنند. برخی از رایجترین انگل های خارجی خرگوش عبارتند از:
- کک: حشراتی کوچک و پرنده که با جهش روی بدن حیوان حرکت کرده و باعث خارش شدید و تغییر رفتار خرگوش میشوند.
- کنه: انگلهایی خونخوار که به پوست حیوان چسبیده و بیماریهای خطرناکی مانند بیماری لایم را منتقل میکنند.
- ساس: حشراتی کوچک که معمولاً در محل خواب حیوان پنهان شده و در شب از خون او تغذیه میکنند.
- جرب: انگلهای میکروسکوپی که باعث ایجاد بیماری پوستی شدیدی به نام جرب میشوند. جربها به سرعت تکثیر شده و باعث خارش شدید، ریزش مو و التهاب پوست میشوند و در صورت عدم درمان و انگل تراپی خرگوش به سایر حیوانات و حتی انسانها نیز سرایت میکنند.
جربها به دلیل سرعت تکثیر بالا و عوارض جدی که ایجاد میکنند، خطرناکترین نوع انگلهای خارجی محسوب میشوند.
جرب در خرگوش
جرب یکی از شایعترین انگلهای خارجی خرگوشها است. این موجودات ریز، پوست خرگوش را سوراخ کرده و باعث خارش شدید، التهاب و ریزش مو میشوند. دو نوع اصلی جرب در خرگوشها وجود دارد:
- سارکوپتس: این نوع جرب میتواند از خرگوش به انسان نیز منتقل شود و باعث ایجاد خارش و بثورات پوستی شود.
- کیلتیلا: این نوع جرب معمولاً باعث خارش و شوره پوستی در ناحیه پشت گردن و بدن میشود.
کک
ککها از انگلهای خارجی رایج در خرگوشها هستند. این حشرات کوچک میتوانند از خرگوش به انسان نیز منتقل شوند و باعث خارش شدید و بثورات پوستی شوند. خرگوشهای آبستن و جوانتر بیشتر در معرض آلودگی به کک قرار دارند.
شپش
شپش ها کمتر خرگوش های اهلی را آلوده میکنند. مهمترین عارضه شپشها در صورت تداوم آلودگی، کم خونی است.
کنه
کنهها از انگلهای خارجی خطرناک خرگوشها هستند. این حشرات میتوانند از خرگوش به انسان نیز منتقل شوند و باعث انتقال بیماریهای عفونی مانند پاپیلوماویروس و ریکتزیا شوند.
تشخیص و درمان
برای تشخیص آلودگی به انگلهای خارجی، دامپزشک میتواند معاینه فیزیکی انجام دهد و در صورت نیاز، آزمایشهای پوست یا خون را تجویز کند. درمان انگلهای خارجی معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد انگل و انگل تراپی خرگوش است. همچنین، ضدعفونی محیط و پاکسازی قفس خرگوش نیز بسیار مهم است.
پیشگیری
بهترین راه برای مقابله با انگلها، پیشگیری است. با رعایت بهداشت محیط، انجام معاینات دورهای توسط دامپزشک و استفاده از محصولات ضد انگل مناسب، میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
انگل های داخلی خرگوش
انگل های داخلی خرگوش یکی از مشکلات شایع در آنها هستند که میتوانند باعث بروز علائمی مانند اسهال، کاهش اشتها، کاهش وزن، تب و حتی مشکلات تنفسی شوند. این انگلها با تغذیه از بدن خرگوش، باعث تضعیف سیستم ایمنی او شده و در صورت عدم درمان به موقع، میتوانند به مرگ حیوان منجر شوند.
تشخیص و درمان
برای تشخیص دقیق نوع انگل و درمان مناسب، ضروری است که نمونه مدفوع خرگوش را به دامپزشک نشان دهید. دامپزشک با انجام آزمایشهای لازم، نوع انگل را شناسایی کرده و درمان مناسب را با استفاده از داروهای ضد انگل و در صورت لزوم، آنتیبیوتیکها آغاز میکند.
پیشگیری
- تغذیه مناسب: یک رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر، سیستم ایمنی خرگوش را تقویت کرده و به مبارزه با انگلها کمک میکند.
- بهداشت محیط: تمیز نگه داشتن قفس، تعویض مرتب بستر و شستشوی ظرفهای آب و غذای خرگوش، از مهمترین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع انگلها است.
RHD و VHD
- RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease): بیماری هموراژیک ویروسی خرگوش است و یکی از کشندهترین بیماریهای خرگوشها محسوب میشود. این بیماری توسط ویروسی از خانواده کالیسی ویروسها ایجاد میشود.
- VHD2: نوع جدیدتری از بیماری RHD است که در سال ۲۰۱۰ شناسایی شد. این ویروس جهشیافته، مقاومت بیشتری در برابر واکسنهای قدیمی RHD دارد.
نشانهها
- علائم این بیماریها میتواند بسیار سریع پیشرفت کند و در برخی موارد، خرگوشها بدون نشان دادن هیچ علامتی میمیرند.
- علائم رایج عبارتند از: تب بالا، بی اشتهایی، بی حالی، کاهش وزن، خونریزی داخلی و خارجی (مانند خونریزی از بینی، دهان، مقعد)، تنفس سریع و مشکل، زردی و کبودی پوست.
انتقال بیماری
- ویروس RHD و VHD از طریق تماس مستقیم با خرگوش بیمار، ترشحات بدن (مانند بزاق، مدفوع، ادرار)، حشرات، وسایل آلوده و حتی از طریق هوا منتقل میشود.
درمان
- متأسفانه تاکنون درمان قطعی و موثری برای این بیماریها یافت نشده است.
واکسن
- واکسنهای مؤثری برای پیشگیری از RHD و VHD وجود دارند. اما دسترسی به این واکسنها در برخی مناطق محدود است.
پیشگیری
- بهترین راه برای پیشگیری از این بیماریها، واکسیناسیون به موقع خرگوشها، قرنطینه خرگوشهای جدید، رعایت بهداشت محیط و وسایل، جلوگیری از تماس خرگوشها با حیوانات دیگر و استفاده از دستکش هنگام کار با خرگوشها است.
انسفالیتوزونوز
- علت: تماس با ادرار آلوده به انگل.
- گروههای پرخطر: خرگوشهایی که با سایر حیوانات خانگی (همستر، خوکچه هندی، سگ، گربه، پرنده) در یک محیط زندگی میکنند.
- پیشگیری: رعایت بهداشت محیط و نظافت مرتب قفس و وسایل خرگوش.
تایزر
- علت: خوردن مدفوع آلوده خرگوش دیگر.
- علائم: اسهال آبکی، بیاشتهایی، کمآبی بدن، افسردگی.
- درمان: استفاده از آنتیبیوتیک اکسی تتراسایکلین.
- پیشگیری: جلوگیری از تماس مستقیم خرگوشها با مدفوع یکدیگر.
ژیاردیازیس
- علت: آلودگی به انگل از طریق مدفوع آلوده، به خصوص مدفوع سگ و گربه.
- علائم: اسهال، کاهش وزن، کمآبی بدن، بیحالی، کاهش دمای بدن.
- درمان: تجویز مایعات و داروهای ضد انگل.
- پیشگیری: جلوگیری از تماس خرگوش با مدفوع سگ و گربه، شستن دستها پس از تماس با حیوانات، توجه به بهداشت محیط.
توکسوپلاسموز
- علت: خوردن مدفوع آلوده گربه توسط خرگوش.
- علائم: تب، تشنج، فلجی، مرگ.
- پیشگیری: رعایت بهداشت محیط، جلوگیری از تماس مستقیم خرگوش با مدفوع گربه.
پیشگیری از انگل در خرگوش
برای جلوگیری از ابتلای جوندگان به انگلهای داخلی، رعایت نکات زیر ضروری است:
- رعایت بهداشت: محیط زندگی حیوان را همیشه تمیز نگه دارید و از وسایل تمیز برای غذا و آب آنها استفاده کنید.
- استفاده از غذای باکیفیت: به جای غذاهای فلهای و نامعتبر، از غذاهای بستهبندی شده و معتبر برای تغذیه جوندگان استفاده کنید. یونجه جوندگان، به دلیل رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفیت بالا، بهترین انتخاب برای تغذیه این حیوانات است.
- محدود کردن محیط حرکت: از خارج شدن جوندگان، به ویژه جوندگان جوان، از محیط خانه خودداری کنید.
- نظافت مرتب قفس و وسایل خرگوش: روزانه قفس را تمیز کرده و ادرار و مدفوع را از آن خارج کنید.
- جلوگیری از تماس مستقیم خرگوشها با یکدیگر: خصوصاً در صورت مشاهده علائم بیماری در یکی از آنها.
- جلوگیری از تماس خرگوش با مدفوع سایر حیوانات خانگی: به خصوص سگ و گربه.
- شستن دستها پس از تماس با حیوانات یا قفس آنها.
- توجه به بهداشت محیط: از تجمع آلودگی در محیط زندگی خرگوش جلوگیری کنید.
- مراجعه منظم به دامپزشک: برای انجام معاینات روتین و واکسیناسیون و انگل تراپی خرگوش.
چرا یونجه جوندگان مهم است؟
یونجههای معمولی که برای خوراک دام استفاده میشوند، ممکن است آلوده به انگلها یا باکتریهای مضر باشند و خطر ابتلای حیوان خانگی شما را افزایش دهند. یونجه جوندگان، با رعایت تمامی اصول بهداشتی و کیفیت بالا، این خطر را به حداقل میرساند و سلامتی حیوان شما را تضمین میکند.
چرا انگل زدایی خرگوش مهم است؟
- حفظ سلامت حیوان: انگلها باعث تضعیف سیستم ایمنی حیوان و ایجاد بیماریهای مختلف میشوند.
- پیشگیری از انتقال بیماری به انسان: برخی از انگلها میتوانند از حیوان به انسان منتقل شوند و باعث بروز بیماری در انسان شوند.
- افزایش طول عمر حیوان: با کنترل انگلها، حیوان شما میتواند زندگی طولانیتر و سالمتری داشته باشد.
انگل پوستی خرگوش
بیماریهای پوستی در خرگوشها میتوانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند که تشخیص دقیق علت را ضروری میسازد. از جمله شایعترین علائم انگل پوستی خرگوش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارش شدید: یکی از بارزترین نشانههای بیماریهای پوستی در خرگوشها است که منجر به خراشیدن مداوم پوست و ایجاد زخم میشود.
- ریزش مو: کاهش قابل توجه رویش مو، تشکیل لکههای طاسی و نازک شدن پوست از دیگر علائم رایج است.
- زخمهای پوستی: زخمهای باز، پوستهدار و عفونی در نواحی مختلف بدن، به ویژه نواحی که خرگوش به طور مداوم خود را میخاراند.
- تراشههای پوستی: جدا شدن لایههای سطحی پوست به صورت پولکمانند، به ویژه در اطراف گوشها و نواحی با موهای بلند.
- ندول و برآمدگیهای پوستی: تشکیل تودههای کوچک و سفت در زیر پوست که ممکن است ناشی از عفونتهای باکتریایی، قارچی یا انگلی باشد.
روشهای نمونهبرداری
- اسمیر فشاری: برای زخمهای مرطوب سطحی مناسب است. با فشار دادن یک لام روی زخم، نمونهای از ترشحات و سلولهای پوستی جمعآوری میشود.
- مسواک: با استفاده از مسواک، شورههای پوستی و موهای آلوده به قارچ یا انگل جمعآوری میشود.
- خراش پوستی: برای تشخیص انگلهای خارجی و تخم آنها، با دقت بسیار کم و در لایههای سطحی پوست انجام میشود.
- تریکوگرام: نمونهبرداری از ساقه مو برای بررسی وجود قارچها است.
- لامپ وود: روشی قدیمی و کم دقت برای تشخیص برخی قارچها است.
توصیهها
- در صورت مشاهده هرگونه تغییر در پوست خرگوش، به دامپزشک مراجعه کنید.
- از تماس مستقیم خرگوش با حیوانات دیگر خودداری کنید.
- بهداشت محیط زندگی خرگوش را رعایت کنید.
- برنامه واکسیناسیون خرگوش را به طور مرتب دنبال کنید.
سخن پایانی
شما می توانید قبل از مراجعه حضوری به مراکز درمانی دامپزشکی و یا مراکز تجاری دامپزشکی جهت دریافت مشاوره رایگان با دکتر مردانی تماس بگیرید
۰۹۱۷۲۲۷۴۰۱۹